TSO Başkanı Balık, Fas ziyaretinin amacını anlattı

‘Yatırım yapılabilecek alanları tespit ettik’

Bartın Ticaret Odası Başkanı Halil Balık, KOSGEB desteği ile 10-14 Ocak tarihleri arasında 2o iş adamı ve 1 personelle Fas’a gerçekleştirilen ziyaretle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Ziyaretin çok verimli geçtiğini belirten Başkan Balık; “İlimizi tanıtma fırsatı elde ettik. Fas’ı tanıdık. 4 günlük ziyaretimiz dolu dolu geçti. Bu ülke ile ticari ilişkilerimizi güçlendirmeyi amaçladık. İşadamlarıyla bir bir görüşme fırsatı elde ettik. Burada yatırım yapılabilecek alanları tespit ettik. Tarım, turizm, mobilya, beyaz eşya ve market sektörü gibi alanlarda yatırım yapılabileceğini belirledik. Ticari anlamda yatırım yapılabilecek bir ülke. Tabii ziyaretimizin sonunda 2 kişilik işadamlarından burada yatırım yapmayı düşünen arkadaşlarımız oldu. Bundan sonraki süreçte de Kongo Cumhuriyeti’ne bir ziyaret gerçekleştirmeyi düşünüyoruz. İnşallah bu tür ziyaretlerin ticaret hacminin arttırılmasında önemli rol üstleneceğini düşünüyoruz” dedi.

Devlet destek sağlayabiliyor

İlk ziyareti Casablanca Ticaret ve Sanayi Odası’na yaptıklarını belirten Balık; “Casablanca Ticaret ve Sanayi Odası Uluslararası Komite Başkanı Bouamara Rachid, Bartın TSO heyetini karşıladı. Karşılıklı karşılama ve tanışma konuşmalarının ardından, sektörel soru ve cevaplar gerçekleştirildi.(inşaat-yapı malzemeleri, süt ve hayvancılık sektörü ve süt ürünleri, gıda ürünleri, imar durumları vb. ). Komite başkanı, Casablanca'nın Tanıtım Video 'sunu izlettirdikten sonra, Fas'ın vergilendirmelerinden, ticaret hukukundan, ülkede nelerin ihtiyaç ve yatırıma açık oluğu hususundan tecrübe ve bilgilerini paylaştı. Davetli firmalar ile ikili iş görüşmeleri gerçekleştirilip kartvizit alışverişi yapıldı. Uluslararası Komite Başkanı Bouamara Rachid sorulan sorulara karşın şu cevapları vermiştir; Konut satışları kısmen durgunlaşmış durumda. Fakat devlet zaman zaman destek verebiliyor. Konutlarda devlet destek sağlayabiliyor” dedi.

Yatırım miktarına göre değişiklik gösteriyor

Balık; “Turizm destekleri, yatırım miktarına göre değişiklik gösterebilir. Örneğin 2,5 milyar Dirhemlik bir yatırımda inşaat malzemelerini ithal ederseniz vergi ödemeden ülkeye geçirebilirsiniz(gümrük vergisi muafiyeti). Ticaret hukukunda, Fransız hukuk sistemi baz alınmıştır. Fakat Fas Kralı VI. Muhammed 'in de zaman zaman kısmi müdahaleleri söz konusu olmuştur. Komite Başkanı son olarak ülkedeki ticari atılımları kolaylaştırmak adına, kendileri ile kontağa geçilmesi halinde her firmaya yardımcı olunabileceği hususunu katılımcıları ile paylaştı” diye konuştu.

Sunumlar yapıldı

Midparc Serbest Bölge ziyareti ile ilgili ise Balık; “Serbest bölge ziyaretinde, İş Geliştirme Müdürü Melissa Marszalek, bizi karşıladı. (Elektronik ağırlıklı bir sanayi bölgesi) Bu ziyaret ele Marszalek bize bulunduğumuz ortamı binayı ve işlevlerinden bahsederek, kendilerinin yatırımları ve teşviklerini daha iyi anlatabilmek adına bizim için hazırlamış oldukları sunumu bizlere aktardı. Sunumlarında kendilerinin daha önce nasıl bir konumda, şu anda nasıl bir yerde ve gelecekte kendilerinin nerede görmek istediklerinin ve büyüme hedeflerini, hangi alanda daha çok gelişmek istediklerine dair görsel destekli rakamlar sunarak bizlere aktardı” şeklinde konuştu.

Amaç Türk ve Fas iş birlikteliğini arttırmak

Balık, açıklamasının devamında şu ifadeleri kullandı; “Türk İş Konseyi Başkanı İlyas Keskin Bartın TSO Başkanı, Yönetim Kurlu Üyelerini ve Bartın TSO üyelerini karşıladı. Katılımcılar arasında, Arkas Fas Genel Müdürü Özgür Kasalı, Tekstil ve Mobilya İmalat Sektöründen Sacit Gökhan Kutlu, Elektrik Sektöründen Ömer Seçkin Türk ve Fas iş birlikteliğini arttırmak adına aramızda yer alarak Fas hakkında ki bilgi, görüş ve tecrübelerini bizlerle paylaştı. Kasalı, Fas bölgesinde taşımacılık, ithalat, ihracat rakamları hakkında bilgilerini bizlerle paylaştı. Hangi ürünlerin ithal, hangi ürünlerin ihraç edildiğine dair bilgilerini aktardı. Fas 'm, nelere ihtiyacı olduğuna dair fikirlerini paylaşıp, Türkiye'den neler gönderilebileceği üzerine karşılıklı fikir alışverişlerinde bulunuldu.

Fas ithalat ihracat bakımından pek sıcak bakılmayan bir ülke

Fas’tan dışarıya ihraç edilen ürünlerin başında Fosfat başı çekmektedir. Fosfat üretiminde Fas dünyada ilk üç arasına girmektedir. Fakat Türkiye'ye Fosfat gübre ihracatı söz konusu değildir. Fas'a gemi ile mal gönderildiğinde, gönderilen malın yerine, Fas’tan geri yüklenecek mal zor bulunduğundan (armatörler açısından), Fas ithalat ihracat bakımından pek sıcak bakılmayan bir ülkedir. Yeni bir ürün ile Pazara girme hususunda dikkat etmemiz gereken önemli noktaları aktardı. Bunlar; ilk olarak ürünü pazarlayabilmek için müşteri bulmak gerekmektedir. Ödeme hususunda problem yaşamama adına müşterileri ince eleyip sık dokuma yönünde tavsiyelerde bulunuldu. Fas toplumu 120 gün vade ile mal satın almak isteyen bir toplum.

Türkiye ile Fas arası siyası olarak çok yakın

Bunun içinde araya komisyoncular sokularak problem çözülüyor ve ödemeyi peşin alınıp, aradaki komisyoncu vade ile satışı gerçekleştiriliyor.  Ayrıca ticareti hareketlendirebilmek adına, Lokal bir iş ortağı bulmak yeni Pazar bulma konusundaki süreci kolaylaştırabileceği yönünde tavsiyelerde bulunuldu. İş Konseyi Başkanı, Yeni müşteri bulma konusunda da Fas Türk iş Konseyi'ne üye olunması halinde yeni pazarlar bulma konusundaki problemlerin kısmen çözülebileceğini ve bu şekilde yeni insanlarla tanışma fırsatı sağlanabileceğini aktardı. Fas politik durumu itibariyle diğer Arap ülkelerine nazaran daha rahat ve güvenlidir. Fas, Arap Baharından etkilenen bir ülke değil.

Arap ülkeleri içinde tek sorunsuz olan ülke Fas’tır

Ayrıca siyasi olarak da Türkiye'ye oldukça yakın bir ülkedir. Şu anki Türkiye Hükümet partisi ile Fas partisinin isimleri bile aynı olup, hatta görüş olarak da oldukça yakın bir benzerlik göstermektedir. Dolayısıyla Türkiye ile Fas arası siyası olarak da çok yakındır. İki ülke arasında politik bir sıkıntı yoktur. Son olarak Konsey Başkanı İlyas Bey'in tavsiyesi ise pazarlamada üç önemli noktaya dikkat edilmesi gerektiği yönündeydi. Ne iş olursa olsun burada işin başında durulması gerektiğini, Türkiye'den mal ihraç ederken karşı taraftan malin ödemesinin en az yüzde 30'unu peşin alınması gerektiğini ve çek ile satış veya Banka güvencesi(banka kefil olursa) ile çalışılabilinir.

Ortak noktalarımız belirlendi

Toplantıda Marakesh Ticaret Odası Başkanı Mohammed FADLAM, Marakesh Kalkınma Ajansı Yöneticisi Brahim Kheireddinc, Kalkınma Ajansı Promosyon ve iş Birliği Sorumlusu Nora Derdarı’nın karşılamasının ardından, Bartın TSO üyelerini toplantı salonuna davet ettiler. Marekesh Ticaret Sanayi Odası ve Marakesh Kalkınma ajansının ortaklaşa hazırlamış olduğu sunumları bizlerle paylaşmadan önce, Bartın hakkında detaylı bir araştırma yaparak bize bilgilerini sunup, ortak noktalarımızı çıkartıp, karşılıklı olarak gerekli pazarın nasıl oluşturulabileceği hakkında fikir alışverişi yapıldı. Kendi ülke ve bölgelerinin tanıtımı için hazırlamış oldukları sunumu bizlerle paylaşarak ülkelerindeki potansiyel kaynakların değerlendirmesi, avantajları ve dezavantajları bizlerle ile paylaşıldı.

Fikir alışverişi yapıldı

Fas’ta ulusal anlamda birinci ihracatçı sektör el sanatlarıdır. Bartın da ahşap ve el sanatları işlemeciliği önemli bir yer tuttuğundan birliktelik ile önemli bir ilerleme kayıt edilebileceğine dair fikirler paylaşıldı. Sunum sırasında aktarılan diğer bilgiler; 29 Ülkenin Fosfat konusundaki öncülüğü hakkında bilgiler aktarıldı. Yatırım konularında(yatırım yapılacak konuya göre) yönlendirilecek ilgili birimleri vardır. Ulusal anlamda bölgeye yerleşecek yatırımcılar için vergiden muaf olma kanunları vardır. El sanatları dışında ortak nokta olarak Marakesh de bulunan Ulusal park alanları vardır. Bizdeki Küre Dağları Milli Parkı ile ortaklaşa bir tanıtım çalışması içine girilebileceği hususunda fikir alışverişi yapıldı. Bartın TSÜ Başkanı Halil Balık 'm teşekkür konuşması ile karşılıklı kurumlar arasında hediye ve kartvizit alışverişi yapıldı ve toplantı sonlandır ildi.

Sidi Bou Othmane Serbest Bölge Ziyareti

Bölge Yetkilisi Yassine Kharaı, bize oldukça şık bir kokteyl ile karşılama düzenlemiştir. Bölge yeni oluşturulan bir Organize Bölgesi olduğu için bölgenin kurulma, tesisleşme süreci ve büyüme süreçleri hakkında bizlere bilgiler aktarılmıştır. Bölgelerinde işletme kurulma halinde bölgenin nasıl satın alınması gerektiği, kalifiyeli eleman bulma konusunda ve yüzde 71 elemanın lokal olması gerektiği yönünde, asgari ücretin Türkiye'den düşük olduğu(Brüt 250 Euro), yakın civarda 3 adet şehir olma dolayısıyla işçi bulma konusunda sorun olmayacağı ile ilgili bilgiler üyelerimize aktarıldı. Sorulan sorulara istinaden aşağıdaki bilgiler bizlere aktarılmıştır; Organizenin giderleri ilk 3-4 yıl devlet karşılıyor. Yatırımlar tamamlanınca aidat vb. ödemeler oluşturuluyor. Bölgede enerji kullanımı elektrik ve sanayi tipi tüplerle devam ettiriliyor. Kilovat/Saat 0,63 krş. Bölgedeki sanayinin ilerlemesiyle birlikte devlet tarafından, endüstriyel arıtma yapıldı. Organize Sanayi bölgesindeki yatırım yapılan fabrikalar ve bölgeler harita planı üzerinde gösterilerek üyelere arılatıldı. Benim teşekkür konuşmamın akabinde hediyeler taktim edildi.”