Birçok hastalığa karşı iyi geldiği için dünyada "süper meyve" olarak adlandırılan Aronia bitkisi, Bartın’ın köylerinde de gelir kapısı olacak. Bartın İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün desteğiyle Bitkisel Üretimi Geliştirme Projesi kapsamında Amasra İlçesine bağlı Çakraz Köyü’nde Murat Öner tarafından Aronia Demonstrasyonu Bahçe Tesisi oluşturuldu. Amasra Kaymakamı Gökhan Gürbüzerol’un katılımıyla düzenlenen törende Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsünden temin edilen 200 adet tüplü fidan toprakla buluşturulurken, 1,5 dekar alan tarımsal üretime kazandırılmış oldu. Böylece kanserli hücreleri yok etme kapasitesine sahip insan sağlığına oldukça katkısı olan aronia, Batı Karadeniz Bölgesi’nde ilk kez Bartın’da üretilmeye başlandı. Kanser savaşçısı olarak da bilinen meyve özellikle ilaç sektöründen büyük rağbet görüyor.
Bartın’da ilk kez yetiştirilecek
Bartın’da ilk kez dikimi yapılacak olan Aronia bitkisi için düzenlenen törenin açılış konuşmasını Bartın İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Abdulsetter Bayram gerçekleştirdi. Bayram, konuşmasında; “Böyle bir programa katıldığı için öncelikle Sayın Kaymakamımıza teşekkür ediyorum. Tüm katılımcılarımıza şükranlarımızı sunuyoruz. Burada bizim amacımız Tarım İl Müdürlüğü ve İlçe Müdürlüğü olarak Bartın’da ilk kez bu bitkiyi yetiştirebilmek. Bu bitki sağlık ve gıda sektöründe kullanılıyor. Ülkemizde bu bitki yeni yeni üretiliyor. Geleceği olan bir bitki. Bu bitkinin pazarı var. Bugün bu bitki üretimin tanıtımı için buradayız. Elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz. İl Müdürlüğü olarak birçok desteklemelerimiz var. Fındık, mazot, gübre ve hayvancılık desteklemelerinin yanı sıra yüzde 50 hibeli ekonomik yatırım projelerimiz de var. Yapılan yatırımın yüzde 50’sini devlet ödüyor. Burada amacımız yatırım yapmak isteyen çiftçiyi destelemektir. Devlet çiftçiye bir omuz veriyor. Bu tür desteklemeler bu nedenle önemli. Tarımla ilgili aklınıza gelebilecek her alanda desteklemelerimiz var” diye konuştu.
Odunsu çok yıllık çalı formunda bir bitki
Aronia bitkisi ile ilgili bilgiler veren Bayram; “Aronya (Aronia melanocarpa), üzümsü bir meyve olup sağlık potansiyeli nedeniyle 1900'lü yılların başlarında Rusya'ya getirilmiş ve yetiştiriciliğine başlanmıştır. Aronya geniş bir iklim kuşağı ve toprak şartlarına adapte olabilmesi, zengin içeriği ile insan sağlığına ve beslenmesine katkısı nedeni ile "süper meyve" olarak adlandırılmaktadır. Odunsu çok yıllık çalı formunda bir bitkidir. Çiçeklenme genellikle Mayıs ayında başlar, bu nedenle ilkbahar geç donlarından zarar görmez. Meyveler Ağustos sonu Eylül ayı ortalarında hasada gelmektedir. Yaklaşık 1,5-2,5m boylanabilmektedir. 4—6 hafta meyveler bozulmadan bitki üzerinde kalabilmektedir. Kendine verimlidir, tozlayıcıya ihtiyaç duymaz. Meyvesi çok yüksek miktarda antosiyanin ve flovanoidler içermektedir. Aynı zamanda antioksidan yönünden de zengindir. Aynı zamanda antioksidanlar, fenoller, mineraller ve vitaminler yönünden de zengindir” dedi.
Kalp hastalıkları ve kanseri önleme potansiyeli yüksek
Aronia bitkisinin büyük faydaları olduğunu belirten Bayram, şu ifadeleri kullandı; “İçerdiği bu kimyasalların kalp hastalıkları ve kanseri önleme potansiyeli olduğu belirtilmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalar aronyanın ORAC (oksijen radikalleri absorbans kapasitesi) değerinin diğer ürünlerle karşılaştırıldığında çok yüksek olduğunu göstermiştir. Bu yönüyle kalp hastalıkları ve kanseri önleme potansiyelinin çok yüksek olduğu bildirilmektedir. 1.5-2.5 metre boylanabilen Aronya bitkisi soğuğa oldukça dayanıklıdır. Bitkilerin çiçeklenmesi için soğuklama ihtiyacı vardır. Bu süre henüz tam olarak bilinmemekle birlikte 800-1000 saat civarında olduğu söylenmektedir. Geç çiçeklenmesinden dolayı ilkbahar donlarından zarar görmez. Farklı iklim ve toprak şartlarına adaptasyonu iyidir. Aronya çok geniş toprak tipi ve PH aralığında yetiştirilmeye uygun, çok yıllık çalı formunda üzümsü bir meyvedir. Tamamen güneş alan yerlerde ve iyi drenajlı topraklarda, optimum 6-6.5 toprak pH'sın da yetişir, fakat 5-8.5 toprak PH’sını da tolere edebilir ve bu aralıktaki topraklarda da yetişir.
Toprağın organik madde kapsamı iyileştirilmeli
Aronya bahçesi kurulacak yerde dikimden 6 ay önce çiftlik gübresi toprağa karıştırılarak toprağın organik madde kapsamı iyileştirilmelidir. İlkbaharda dikimden önce 15-15-15 kompoze gübre yine analiz sonucuna göre verilerek toprağa ince sürüm yapılır. Dikimden 1-1.5 ay sonra (Nisan sonu) amonyum sülfat 30 kg/da verilmelidir. Köklerin çok yüzlek olması nedeni ile sülfatlı gübreler tercih edilmeli, nitratlı gübreler tercih edilmemelidir. Aronya için yıllık gereken besin maddesi miktarı dekara 5 kg azot, 4.5 kg fosfor ve 10 kg potasyumdur. Çelik, tohum, doku kültürü, dip sürgünü ile çoğaltılabilmektedir. Pratikte çoğunlukla çelikle çoğaltma yapılmakta, bunun yanında daldırma ve doku kültürü de kullanılmaktadır. Tohum ile çoğaltma meyvelerde tüylülük nedeni ile önerilmemektedir. Yeşil çelikler ve yarı odun çelikleriyle üretilirler. Çelikler Mayıs sonu Haziran başında alınarak, perlit, kokos, torf ortamlarında köklendirilirler. Doku kültürü ile hızlı klonal üretime de iyi cevap vermektedir.
Düzenli şekilde sulama yapılmalı
Aronya yıllık 600-800 milimetre suya ihtiyaç duyar. Sulama damlama sulama şeklinde yapılmalı ve bitkinin uzun süre susuz kalmamasına özen gösterilmelidir. Fazla sudan zarar görmez. Meyve tutumundan hasat sonuna kadar düzenli şekilde sulama yapılmalıdır. Meyve kalitesi açısından bu şarttır. Aksi takdirde meyveler küçük ve kalitesi düşük olacaktır. Genellikle dikimden sonraki 5 yılda budamaya ihtiyaç göstermez. Öncelikle kurumuş ve hastalıklı dallar kesilerek hafif bir budama yapılmalıdır. Yabancı ot mücadelesi sırasında köklerin yüzlek olması nedeni ile derin toprak işlemesi yapılmamalı, yüzlek işleme yapılmalıdır Bitki kökleri zarar görebilir ve bitki gelişimi geri kalır. Hasat elle ve makine ile yapılabilir. Ağustos sonu-Eylül ortası meyveler hasat edilebilir. Aronya hem gıda sanayiinde hem de eczacılıkta kullanılmaktadır. Ayrıca taze ve kuru meyve olarak da değerlendirilmektedir. Meyve suyu, çay, sos, reçel, dondurma gibi farklı şekillerde değerlendirilmektedir. Ayrıca besinlerin renklendirilmesinde ve besin takviyesi olarak da kullanılmaktadır.”
Kırsal kesimden olan göçler azalacak
Amasra Kaymakamı Gökhan Gürbüzerol ise konuşmasında; “ Devletimizin tarım sektörüne çok önemli destekleri var. Hakikatten bu desteklerden faydalanmak lazım. Çünkü inanlarımız geçim kaygısı nedeniyle kırsal kesimlerimizden büyük şehirlere göç ediyorlar. İnsanlarımız memleketini ve sevdiklerini bırakıyor. Devletimizin bu desteklemelerle amacı taşraya olan göçü durdurmaktır. O kadar çok boş tarım arazilerimiz var ki… Bu birazda insanlarımızın tembelliğinden kaynaklanıyor. Bunu açıkça konuşmamızda bir sakınca yok. Tabii ki çalışmadan hiçbir şey olması imkânsız. Büyük şehirlerde fabrikalarda gece geç saatlere kadar çalışılıyor. Ancak toprakla uğraşmıyorlar. İnşallah bu tür desteklemelerle kırsal kesimden olan göçler azalacaktır” dedi.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.