Bartın’da Kaymakamlık Yapan Dedesinin Şehrimizle İlgili Anılarını Anlattı

KİTAP FUARININ İLK SÖYLEŞİ KONUĞU: PROF. DR. FİLİZ YENİŞEHİRLİOĞLU

Bartın Belediyesi 24. Uluslararası Kitap Fuarı etkinlikleri çerçevesinde ilk söyleşi Kuvayi Milliye'nin örgütlenmesinde öncülük eden ve 1919 yılında Bartın Kaymakamlığı görevinde bulunan Ahmet Durmuş Evrendilek’in torunu, Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi(VEKAM ) Direktörü, Akademisyen Prof. Dr. Filiz Yenişehirlioğlu tarafından gerçekleştirildi. “Kent Hafızasından İzler; Ahmet Durmuş Evrendilek” adı altında Belediye Cep Sineması’nda gerçekleştirilen söyleşide Prof. Dr. Yenişehirlioğlu, Bartın’da kaymakamlık yapan dedesinden ve anneannesinden Bartın ile ilgili hikayeleri dinleyerek büyüdüğünü belirterek, fuar ve söyleşi sayesinde hikayelerini dinlediği Bartın’ı yakından tanıma fırsatı elde ettiğini söyledi.  

Prof. Dr. Yenişehirlioğlu Başkan’a Teşekkür Etti

Konuşmasında Yenişehirlioğlu, şu ifadeleri kullandı; “Belediye Başkanı Sayın Cemal Akın’a daveti için çok teşekkür ediyorum. Sayın Başkanla geçen ay Ankara’ya gelmişlerdi. O zaman tanışmıştık. Sayın Başkan’a 14 Kasım 1919-4 Haziran 1920 yılları arasında Bartın’da Kaymakamlık yapan dedemden bahsetmiştim. Dedemin 1950 yılında kendi el yazsıyla yazmış olduğu “Çevremden Hatıralar” isimli anı defterinde Bartın ile ilgili yer alan hatıraları anlatmıştım. Bu görüşmenin ardından Bartın ile tekrardan ilişkimiz kuruldu diyebilirim. İsterseniz Bartın ile ilgili anılarından bazılarını sizlerle de paylaşayım. Dedem bu defterde Bartın’da görevde bulunduğu süre zarfında köy mekteplerinin yapılması konusunda büyük çaba harcadığını ifade ediyor. Yine hastane, köprü ve yol yapımıyla da ilgili büyük uğraş verildiğini söylüyor. Bildiğim ve bugün de bizzat gördüğüm kadarıyla Bartın için büyük önem taşıyan Bartın Irmağı’ndan dedem “Altın Deresi” olarak bahsediyor.

“İsyanlardan Bartın’ı Korumuş”

Dedem İstanbul Hükümetine karşı çıktığı için, Mustafa Kemal’in hükümetinde yer aldığından bir taraftan İstanbul Hükümetinden bir taraftan da isyanlardan Bartın’ı uzak tutmaya çalışmış. Zonguldak İstanbul Hükümetinin yanında yer alıyor. Bu nedenle dedem Zonguldak idaresiyle irtibatını kesince kendi başına Bartın’ı idare eder konuma geliyor. Bu nedenle Bartın’ı Kastamonu iline bağlıyor. Bolu-Düzce-Gerede İsyanının Bartın’a sıçramasının önüne geçiyor. Yine Çerkez-Abaza İşgalinden de Bartın’ı kurtarıyor. Müthiş dengeler kurarak bu isyanları uzak tutmuş. Çerkez-Anzavur’ların da olası Bartın’a karlı gerçekleştireceği saldırıyı da kalın ve uzun soba borularından Bartın boğaz bölgesinde top namlusu görüntüsü oluşturarak engelliyor. İşgalcileri korkutmaya çalışıyor. Bunda başarılı da oluyor. Bartınlıların da bu süreçte büyük yardımlarını gördüğünü anlatıyor.

“Bartınlılar Büyük Bir Vefa Örneği Gösteriyor”

Bu süreçler sonrası dedemi emekliye ayırmak istiyorlar. Bartınlılar ilgili kurumlara dedemin Bartın’da kaymakam olarak göreve devam etmesini istediklerini belirten telgraflar yazıyorlar. Bartın’ı 3 işgalden kurtaran Kaymakamlarını geri isteyen Bartınlıların sesine kısmen kulak verilse de telgraflar ve iyi bir devlet adamı olması münasebetiyle Kaymakam Ahmet Durmuş Evrendilek, Söğüt’e görevlendiriliyor.”

“Bartın Belgelemede Büyük Yol Kat Etmiş”

Prof. Dr. Yenişehirlioğlu, o dönemin Bartın’ın ticari hayatıyla ilgili de bilgiler vererek, dedesinin anılarıyla ilgili sözlerini tamamladı. Kentlerin tarihinin gelecek kuşaklara aktarılabilmesi için yapılması gerekenlerle ilgili de tavsiyelerde bulunan Yenişehirlioğlu; “Kent tarihi için belgeleme çok önemlidir. Tabii anılar da önemli. Ancak anıları kontrollü kullanmak geriyor. Yanlış hatırlanabiliyor veya kişi kendine göre yorum katabiliyor. Dolayısıyla karşılaştırmalı olarak anılara bakmak lazım. Öncelik belgelemedir. Maddi kültür verileri ve bu verilerin müzelerde sergilenmesi kent tarihinin gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlar. Bunu Bartın Belediyesi’nin gerçekleştirdiğini görüyoruz. Yalı bölgesindeki canlandırmalar, şehri belli noktalarındaki heykel ve maketler insanlara bu şehrin kültürüyle ilgili bilgi veriyor. Bu kapsamda yine Belediye tarafından yeni kurulacak olan “Bartın Kent Belleği ve Araştırma Kütüphanesi” de çok anlamlı. Bartın Belediyesi sayesinde Bartın, hem belgeleme hem de maddi kültürün sergilenebilmesi adına büyük yol kat etmiş. İnşallah daha da Bartın kendini bu konuda geliştirecektir. Ben tekrar beni sizlerle buluşturan Belediye Başkanı’na şükranlarımı sunuyorum. Beni dinlediğiniz için sizlere de teşekkür ediyorum” dedi.

Başkan Yenişehirlioğlu’na Plaket ve Çeşitli Hediyeler Takdim Etti

Yoğun ilginin olduğu söyleşi katılımcılarla karşılıklı soru cevap sohbet şeklinde sürerken, söyleşiye Bartın Belediye Başkanı Cemal Akın, Belediye Başkan Yardımcısı Erol Demirkoparanoğlu, Milliyetçi Hareket Partisi Bartın İl Başkanı Ercüment Özçelik ve çok sayıda vatandaş katıldı.  Yaklaşık bir saat süren söyleşinin sonunda ise Başkan Cemal Akın, fuarın onur konuklarından olan Prof. Dr. Filiz Yenişehirlioğlu’na Bartın Belediyesi 24. Uluslararası Kitap Fuarı’na vermiş oldukları destekler için plaket ve çeşitli hediyeler takdim etti.

“Değerli Hocamıza Katkılarından Dolayı Teşekkür Ediyorum”

Söyleşi sonrası değerlendirmelerde bulunan Belediye Başkanı Cemal Akın; “Bartın Belediyesi 24. Uluslararası Kitap Fuarı etkinliklerimiz kapsamında Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Direktörü Prof. Dr. Filiz Yenişehirlioğlu tarafından “Kent Hafızasından İzler; Ahmet Durmuş Ervendikek” konulu söyleşisini vatandaşlarımızın yoğun katılımıyla gerçekleştirdik. Değerli hocamız Prof. Dr. Filiz Yenişehirlioğlu’ya fuarımıza katkılarından dolayı teşekkür ediyorum. 1 Aralık’a kadar sayleşilerimiz ve bir dizi etkinliğimiz devam edecek” dedi.

Prof. Dr. Filiz Yenişehirlioğlu Kimdir?

“2013 yılından beri Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümünde Öğretim Üyesi olarak görev yapmaktadır. Aynı zamanda Ankara’da bulunan Koç Üniversitesi, Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin de Direktörüdür. Daha önceleri Başkent Üniversitesinde Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi kurucu dekanlığını yapmış, ondan önce de uzun yıllar Hacettepe Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü’nde çalışmıştır. Uluslararası Türk Sanatı Kongresi Ulusal Komite Üyesi ve Uluslararası Ortaçağ Akdeniz Seramikleri Derneği Yönetim Kurulu Üyesidir. Bu kapsamda bir çok sempozyum ve kongreler düzenlemiştir. 1993-2003 yılları arasında Türk-İslam Eserleri Müzesi ile beraber İstanbul Tekfur Sarayında 18. yüzyıl Osmanlı Çini Fırınları ve Eyüp Çömlekçiler Mahallesi Kazı ve Yüzey Araştırmalarını yürütmüştür.  İstanbul Büyük Şehir Belediyesi’ne bağlı olarak Tekfur Sarayı Müzesi’ni 2019 yılında kurmuştur. Osmanlı Sanatı, Mimarisi, Kentleri ve Arkeolojisi üzerine dersler vermiştir ve bu konuda uluslararası ve ulusal yayınları bulunmaktadır. Fransız Kültür Bakanlığı Şövalye Nişanı ile İtalyan Adelaide Ristori Başarılı Kadın ödüllerine sahiptir.”